Natuur
Binnen natuur praten we over zoals het al eigenlijk heet, de natuur. Planten, bomen, dieren en alles wat met de natuur te maken heeft. Hoe wonen wespen eigenlijk?
De egel zijn huisje
In deze les gaan de leerlingen onderzoeken hoe egels eigenlijk wonen in de natuur en waarom het komt dat ons wordt aangemoedigd zelf een klein “huisje” te maken in onze achtertuin.
Wat heeft een egel eigenlijk nodig in zijn huisje? En van welke natuurlijke materialen kunnen we deze maken?
Dit is een perfecte les om te geven tijdens de herfst aangezien dan dit thema het meeste speelt. Ga het gesprek aan met de klas over egels en of iemand al wel eens een egel heeft gezien. Waar heb je deze egel dan gezien? Uiteindelijk ga je over op het wonen.
Binnen de opdracht gaan de leerlingen eerst onderzoeken wat een egel allemaal nodig heeft om te wonen. Denk hierbij aan warmte, beschutting, en misschien wel een lekker zacht dekentje.
Nadat ze onderzoek hebben gedaan gaan we het bos in. Hier gaan de leerlingen materialen zoeken voor hun egel huisje. Ze krijgen per groep een grote shopper om de materialen in te doen.
Nu de materialen zijn verzameld kunnen de leerlingen hun huisjes in elkaar zetten. Dit kan gedaan worden op; het schoolplein, technieklokaal, klaslokaal of een andere plek waar er ruimte voor is.
Nadat alle huisjes zijn gemaakt mogen de groepjes die van hun gaan presenteren en kan je ook gaan testen of die bijvoorbeeld wel tegen water kan (even een gieter over het dak)
Waterfilter maken
Met het waterfilter maken gaan we het hebben over water. Deze les kan worden gekoppeld aan techniek, biologie en aardrijkskunde.
In deze les gaan de leerlingen een waterfilter maken. Wat heeft een waterfilter eigenlijk nodig om te filteren en wat is nou ‘schoon’ drinkwater.
Dit is een lessenreeks die bestaat uit 2 lessen. Dit zodat er tijd is voor boodschappen.
In de eerste les ga je bespreken waarom schoon drinkwater nou eigenlijk belangrijk is. Zijn er misschien ook landen die het niet hebben? Wat gebeurt er daar dan? Vervolgens ga je de leerlingen op onderzoek zetten om uit te vinden wat schoondrinkwater inhoud om vanuit daar te kijken naar wat je nodig hebt om thuis slootwater te filteren. Ze maken een boodschappenlijstje en de docent zorgt dat deze materialen er de volgende les zijn.
In de volgende les gaan de leerlingen bezig met een filter te maken. Je geeft de groepjes materialen en slootwater. Ze filteren het water en maken foto’s van de resultaten. Eventueel zelfs nog vaker filteren.
Na het filteren gaan de groepjes presenteren. Wat hadden zij over schoonwater gevonden en waarom hebben ze bepaalde materialen gebruikt.
Ministerie van Defensie
Wij mensen hebben een inwendig skelet, beschermt die eigenlijk een beetje goed? Nu zijn er ook andere soorten skeletten, zoals die van een lieveheersbeestje. Een lieveheersbeestje heeft een uitwendig skelet. Waarvoor is deze eigenlijk bedoeld?
In deze lessenserie die zowel bestaat uit natuur, techniek en biologie gaan de leerling zelf een extern skelet maken, maar eerst gaan ze op onderzoek.
In het onderzoek wil je als docent terug zien dat ze hebben onderzocht wat nou een extern skelet is, waarvan is het gemaakt, hoeveel kan het hebben en kan het eigenlijk wel beschermen?
Zodra ze het bovenstaande hebben onderzocht gaan ze concreet de kenmerken opschrijven en vergelijken met materialen die binnen de school zijn te vinden, metaal, karton, papier wat ze maar kunnen vinden. Hebben ze materialen gevonden dan gaan ze een eigen bescherm skelet maken die 1 van de leerlingen moet kunnen dragen.
Als afsluiting zou je kunnen kijken waar tegen het kan beschermen en hoeveel het kan hebben. Voelt de leerling het als je een pen gooit?
Natuurbingo
De natuurbingo is een manier om de leerlingen gericht naar de natuur te laten kijken. Natuurlijk kan je met de leerlingen een wandeling doen door een bos en dan alleen kijk, maar hoe leuk is het als de leerling zelf op onderzoek gaan in het bos.
Voor de les begint ga je de leerlingen een bingo kaart uitleggen. Hierop staan allemaal dingen die zij moeten gaan zoeken en foto’s van moeten maken. Op deze manier verstoor je de natuur zo weinig mogelijk.
Je gaat met de leerlingen naar het bos. Zodra je daar bent ga je een gebied vaststellen waar de leerlingen mogen gaan zoeken. Probeer zoveel mogelijk een gebied te zoeken met open plekken zodat je alle leerlingen kan zien.
Wanneer je weer in het lokaal ben kan je met de klas de foto’s gaan bekijken. Wat is er allemaal gevonden?
Groene pannenkoeken
Eten moeten we allemaal, maar konden ze vroeger ook gewoon naar de supermarkt om ingrediënten te halen?
Dit is een les die je kan koppelen aan geschiedenis en biologie. In deze les ga je het namelijk hebben over eetbare planten en hoe ze vroeger eten maakte van planten uit de natuur.
Vroeger had je namelijk in de tijd van de jagers en boeren dat de mannen er op uit gingen om vlees te zoeken en de vrouwen bleven rond het kamp om te zoeken naar planten.
Planten kunnen enorm voedzaam zijn, maar ook giftig of juist helemaal niet lekker. Sommige planten kan je direct eten, maar je hebt ook planten die je eerst moet koken. Zijn er ook planten die je kan drinken?
In deze les gaan de leerlingen onderzoeken welke planten er te vinden zijn in de omgeving. Dit doen ze door er eerst op uit te gaan en foto’s te maken van planten. Vervolgens kunnen ze online gaan kijken of de plant die ze hebben gevonden eetbaar is en wat er voor nodig is om deze te kunnen eten.
Eventueel zou je als afsluiting kunnen doen dat de planten kunnen worden opgehaald (of deze zijn al meegenomen) en dan ga je met de leerlingen daadwerkelijk iets maken van de planten. Misschien is eten nog lastig, maar een lekkere brandnetel thee moet mogelijk zijn.
Kunnen brandnetels ook lief zijn?
In deze les gaan de leerlingen met loepen onderzoeken of je een brandnetel ook kan aanraken zonder jeuk te krijgen en voornamelijk waardoor je eigenlijk jeuk krijgt?
Je maakt groepen van 2 in de klas waarbij ieder tweetal een laptop/iPad krijgt en een loep samen met een paar brandnetels.
Eerst gaan de leerlingen de brandnetels bekijken en natekenen. Wat zien ze allemaal op het blad zitten? Vervolgens gaan ze op internet opzoeken wat ze nou eigenlijk gezien hebben. Zijn de dingen die ze zagen ook de oorzaak van het jeuk? Zoja zitten die overal op het blad of zijn er ook plekken waar je het blad wel kan aanraken.
Kriebelbeestjes
Met deze les gaan de kinderen op onderzoek uit wat nou eigenlijk het verschil is tussen insecten en waar kan je bepaalde insecten vinden.
De groep krijgt in tweetallen een loep, een glazen/plastic petrischaaltje en we hebben allemaal fruit, groenten en bakjes met insecten.
Eerst gaan ze het fruit en groenten onderzoeken. Kunnen ze hier ook beestjes vinden? Hoe zien die er uit? Teken ze maar na.
Vervolgens kunnen en mogen ze ook insecten pakken die zijn mee genomen. Welke kenmerken zie je? Deze ga je ook weer tekenen. Uiteindelijk moeten de leerlingen presenteren wat ze hebben gezien en welke verschillen er zijn.
Tip: Je kan ook 50/50 insecten tekenen. Dus 1 helft van insect A en 1 helft van insect B die dan aan elkaar komen te zitten. Zo zie je heel duidelijk verschillen.
Is dit nou echt?
Met deze les wou ik de leerlingen een onderzoekende houding geven over schaduwen.
Ik begon de les door in het donker met de leerlingen te gaan lezen. Dit lezen doen wij dagelijks, maar vandaag deden we een tekst over de maan en het licht. Het klaslokaal maakte in donker en met een zaklamp gingen ze de tekst lezen.
Na het lezen van de tekst ging ik reflecteren wat ze nou eigenlijk hadden gelezen. Iets over een maan en over licht, maar wat precies?
Vervolgens ging ik uitleggen over schaduwen. Hierbij gingen de leerlingen zelf onderzoeken wat nou eigenlijk een schaduw maakt. Als je iets voor een lichtbron neerzet. Daarna stimuleerde ik ze om te onderzoeken wat er gebeurde als de lichtbron verder weg stond.
Als verwerking gingen de leerlingen met objecten een bouwwerk maken die als schaduw op iets leek. Deze gingen ze presenteren aan de klas.